Türkiye’de Enflasyonun Son 3 Ayı: Ağustos, Eylül ve Ekim 2025 Tablosu

2025 yılının yaz sonu ve sonbahar başında Türkiye ekonomisi enflasyon baskısını hissetmeye devam etti. Ağustos ve Eylül aylarında tüketici enflasyonu (TÜFE) yıllık bazda sırasıyla %32,95 ve %33,29 olarak gerçekleşti. Aylık artış oranları da yüksek seyretti (Ağustos’ta %2,04, Eylül’de %3,23). Üretici fiyatlarındaki artış ise tüketici fiyatlarından nispeten düşük kaldı; yurt içi üretici enflasyonu (Yİ-ÜFE) Ağustos’ta %25,16, Eylül’de %26,59 yıllık artış gösterdi. Henüz Ekim ayı kesin verisi açıklanmamış olsa da piyasa beklentileri enflasyonun Ekim’de aylık yaklaşık %2,7 artacağı ve yıllık oranın %33 civarında gerçekleşeceği yönünde birleşiyor. Bu da enflasyonun yüksek seyriyle ilgili endişelerin sürdüğüne işaret ediyor.

Resmi veriler ile alternatif hesaplamalar arasındaki farklar dikkat çekici. TÜİK verilerine göre Eylül itibarıyla yıllık TÜFE %33 düzeyinde iken, bağımsız akademisyenlerin oluşturduğu ENAGrup’un alternatif endeksi aynı dönemde enflasyonun çok daha yüksek, yaklaşık %63 seviyesinde olduğunu gösteriyor. ENAG Ağustos ayı enflasyonunu da yıllık %65,5 olarak hesaplamıştı – yani resmi oranın neredeyse iki katı. Üstelik Eylül’de resmi aylık TÜFE artışı %3,23 iken ENAG artışı %3,79 olarak gerçekleşti ve aylık bazda iki veri ilk kez birbirine nispeten yaklaşmış oldu. Farkın bu denli büyük olması, veri toplama ve hesaplama yöntemlerindeki ayrılıklardan kaynaklansa da (resmi sepet ve ağırlıklar vs. anlık fiyat takibi) kamuoyunda tartışma yaratmaya devam ediyor. Bu durum enflasyon rakamlarına dair güven tartışmalarını canlı tutarken, yüksek enflasyonun toplum üzerindeki etkileri her ölçüme göre belirgin.

Gıda Fiyatları: Sofrada Enflasyon Hız Kesmiyor

Temel gıda ürünlerindeki fiyat artışları son üç ayda enflasyonun lokomotifi olmayı sürdürdü. Ağustos ayında gıda ve alkolsüz içecekler grubu fiyatları %3,02 artarak enflasyona 0,72 puanlık katkı yaptı. Eylül’de ise gıda fiyatlarındaki aylık artış %4,62 ile hızlandı. Bu yüksek artış, Eylül enflasyonunun temel belirleyicisi oldu ve tek başına 1,1 puan enflasyon katkısı sağladı. Yıllık bazda gıda enflasyonu Ağustos’ta %33 civarındayken Eylül’de %36’yı aştı.

Özellikle ekmek, tahıl ürünleri, et, süt ve yağ gibi temel mutfak kalemlerinde belirgin fiyat yükselişleri yaşandı. Ağustos’ta un ve diğer tahıllarda %8’in üzerinde fiyat artışı görülürken, ekmek fiyatı da %8,11 arttı. Eylül ayında ise taze gıda ürünleri dikkat çekti; yumurta fiyatları bir ayda %19,8 artarak en çok zamlanan ürünler arasına girdi. Benzer şekilde taze balık %19,16, tavuk eti %11,82 arttı ve sebze fiyatlarında (patates hariç) %11,95’lik yükseliş oldu. Gıda enflasyonunun bu denli yüksek seyretmesi, dar ve sabit gelirli kesimlerin bütçelerini zorlamaya devam ediyor. Halihazırda gıda grubu yıllık enflasyona 8,6 puan ile en büyük etkiyi yapan kalem olmayı sürdürüyor.

Konut ve Kira: Barınma Maliyeti Enflasyonla Yarışıyor

Konut harcamaları (kira, yakıt, su, elektrik vb.) son aylarda enflasyonun en yüksek seyrettiği kalemlerden biri oldu. Ağustos ayında konut grubu fiyatları %2,66 arttı, Eylül’de ise %2,56’lık artışla yüksek seyrini korudu. Konut grubunda yıllık enflasyon Temmuz sonunda %53’ü aşmıştı ve Ağustos’ta yıllık %53,27 ile zirvedeydi. Eylül’de konut enflasyonu yıllık bazda çok hafif gerileyerek %51,36 seviyesine indi.

Yasal kira artış oranları 12 aylık TÜFE ortalamasına göre hesaplanıyor. Ağustos verilerine göre 12 aylık ortalama TÜFE %39,62 çıktı; dolayısıyla Eylül ayında konut kira artışlarına üst sınır olarak %39,62 uygulandı. Eylül enflasyonunun açıklanmasıyla bu ortalama değer biraz daha geriledi ve Ekim ayında kiralara en fazla %38,36 oranında zam yapılması kuralı belirlendi. Temmuz 2024’e kadar konut kiralarında %25’lik ekstra bir yasal sınırlama uygulanmıştı; bu düzenlemenin sona ermesiyle yeniden TÜFE ortalaması esas alınmaya başlandı. Kasım 2025’te kiralara yapılabilecek zam oranı da yaklaşık %37-38 bandında şekillenecek gibi görünüyor.

Ulaştırma: Akaryakıt ve Ulaşım Maliyetleri Dalgalı Seyirde

Ulaştırma sektörü fiyatları, döviz kuru hareketleri ve petrol fiyatlarındaki gelişmelere duyarlılığı nedeniyle dalgalı seyretti. Ağustos’ta ulaştırma grubunda fiyatlar %1,55 yükseldi. Eylül ayında ise artış hızlandı ve ulaştırma grubu %2,81 artışla enflasyona 0,44 puan katkı yaptı. Yıllık bazda ulaştırma enflasyonu Ağustos’ta %24,9 iken Eylül’de %25,3 oldu.

Ağustos ayında hava yolu ile yolcu taşımacılığı ücreti %36,43 artarak zam şampiyonu oldu. Eylül ayında ise yaz sezonunun sona ermesiyle uçak bileti fiyatları %17,3 düştü. Karayolu ile şehirler arası otobüs biletlerinde de %2,6’lık bir düşüş yaşandı. Özel araç sahiplerini ilgilendiren akaryakıt fiyatlarında dönem boyunca yukarı yönlü bir baskı hakimdi. Köprü ve otoyol geçiş ücretleri de zaman zaman artırıldı.

Eğitim ve Sağlık: Eğitimde Fiyat Patlaması, Sağlıkta Görece Durgunluk

Yeni akademik yılın başlamasıyla birlikte eğitim kalemlerinde sert fiyat artışları yaşandı. Üniversite eğitimi Eylül ayında %61,67 artarak en çok zamlanan kalem oldu. Öğrenci yurtlarında %36,62, kreş hizmetlerinde %10,8’lik fiyat artışı kaydedildi. Eğitim grubundaki bu yükseliş yıllık bazda %66,1’e ulaştı. Sağlık tarafında ise fiyat artışları daha sınırlıydı. Eylül ayında sağlık sigortası fiyatlarının %5,75 düşmesi dikkat çekerken, genel sağlık grubu enflasyonu yıllık %20’nin altında kaldı.

Giyim: İndirim Döneminin Etkisiyle Düşük Enflasyon

Ağustos ayında çocuk giyimi fiyatları %2,86, kadın giyimi %1,33 ucuzladı. Giyim grubunda yıllık enflasyon Eylül’de %9,8 olarak kaydedildi. Yaz sonu indirimleri ve tüketici talebinin düşük seyretmesi fiyat artışlarını sınırladı. Ancak sonbahar/kış sezonu ile birlikte bu grupta fiyat yükselişi bekleniyor.

Altın: Yatırımcısını Sevindiren Güvenli Liman

Ağustos sonunda gram altın 4.400 TL civarındayken Eylül sonunda 5.100 TL seviyesine ulaştı. Gram altın bir ayda yaklaşık %11 değer kazanırken, yılbaşından bu yana getirisi %70’i aştı. Çeyrek altın ise Eylül sonunda 8.300 TL’nin üzerine çıktı. Küresel piyasalarda Fed’in faiz indirimiyle ons altın 3.700 dolar seviyesini aştı ve tarihi rekorunu kırdı. Yıl başından bu yana ons altındaki artış %43 seviyesinde gerçekleşti. TL’nin değer kaybı bu artışı daha da büyüttü ve fiziki altın talebinde artış yaşandı.

Beklentiler ve Görünüm

Eylül verisi öncesi ekonomistlerin yıl sonu enflasyon beklentisi %32 civarındaydı. Gerçekleşen veriler bu beklentilerin üstünde geldi. TCMB’nin yıl sonu için hedeflediği enflasyon %58 olarak kalırken, piyasa beklentileri %30-35 aralığında şekilleniyor. Politika faizi %30’un üzerine çıkmış durumda. Enflasyonun seyri; gıda, kur, enerji fiyatları ve talep dengesi gibi faktörlere bağlı. Kasım ve Aralık’ta sınırlı da olsa gerileme öngörülüyor ancak fiyat istikrarına ulaşmak için 2026 boyunca da sıkı politikaların sürdürülmesi gerekecek.