Kar Payı ile Faizin Farkı Nedir?
Kâr payı, faizsiz finans sisteminde yatırımcının kazancını belirleyen temel unsurlardan biridir. Özellikle katılım bankacılığı gibi faizsiz prensiplere dayanan yapılarda, "kâr payı oranı", faiz oranının yerini alır. Peki bu sistem nasıl ortaya çıktı, nasıl çalışır ve kâr payı nasıl hesaplanır? Bu yazıda hem tarihi arka planı öğrenecek, hem de pratik olarak kâr payı hesaplamasının nasıl yapıldığını örneklerle anlayacaksınız.
Salih Tuğ
Site yöneticisi ve içerik editörü
Faizsiz Finans Nedir?
Faizsiz finans, paradan para kazanmayı yasaklayan bir sistem üzerine kuruludur. Bunun yerine ticarete, üretime ve gerçek ekonomik faaliyetlere dayalı kazançlar hedeflenir. Kâr-zarar ortaklığı, bu sistemin merkezinde yer alır.
Temel Prensipler:
Faiz (Riba) yasaktır: "الربا حرام"
Ticaret serbesttir: Risk paylaşımı esastır
Varlığa dayalı finansman yapılır
Kâr Payı Sistemi Nasıl Çalışır?
Kâr payı sistemi, katılım bankalarının ya da faizsiz finans kuruluşlarının müşterilerin yatırımlarını ticaret, üretim ya da hizmet alanlarında değerlendirerek elde ettikleri kârı paylaştıkları modeldir.
Örnek:
Bir müşteri, katılım bankasında 100.000 TL birikimini katılma hesabına yatırır. Banka bu parayı projelerde kullanarak yıl sonunda %15 net kâr elde eder. Bu kârın %60’ı müşteriye verilecekse:
Kâr Payı = 100.000 TL x %15 x %60 = 9.000 TL
Toplam getiri: 109.000 TL
Faizle Kâr Payı Arasındaki Farklar Nelerdir?
Kâr payı sistemi, faiz sisteminden temelde birçok yönden ayrılır. Kâr payı, gerçek ticari faaliyetlerden elde edilen kazanca dayanır. Buna karşılık, faiz sistemi borç üzerinden garanti edilen bir getiri sunar.
Kâr payında gelir garantili değildir; banka veya finans kuruluşu yatırım yaptığı projelerden ne kadar kazanç sağlarsa, bu kazancın belli bir oranını yatırımcıya dağıtır. Yani yatırımcı da riskin bir parçasıdır. Faizde ise yatırılan para üzerinden sabit bir oranla kazanç sağlanır ve bu getiri her durumda garanti altındadır.
Bu nedenle, kâr payı sistemi risk paylaşımını esas alırken, faiz sistemi tüm riski borç alana yükler. İslami finans açısından bakıldığında, kâr payı modeli uygun kabul edilirken, faiz sistemi dinen uygun görülmemektedir.
Kâr Payı Hesaplama Formülü
Kâr Payı = Anapara x Dönemlik Getiri Oranı x Müşteriye Dağıtım Oranı
Anapara: Yatırılan miktar
Getiri Oranı: Bankanın ilgili dönemde elde ettiği toplam getiri
Dağıtım Oranı: Bankanın müşteriye aktardığı oran (genellikle %60-%90 arasıdır)
Kâr Payı Hesaplama Aracı (Bonus)
✅ Online Kâr Payı Hesaplama Aracı
Sitemizdeki aracı kullanarak anında farklı senaryolar için kazancınızı hesaplayabilirsiniz:
👉 KarPayiHesapla.com
Faizle Arasındaki Farklar
ÖzellikKâr PayıFaizDayanakTicari faaliyetBorç üzerinden getiriGarantili mi?HayırEvetRisk paylaşımıVardırYokturİslamî UygunlukUygunUygun değil
Kâr Payı Sistemi Neden Tercih Ediliyor?
✅ İslamî hassasiyetlere uygun
✅ Ekonomiye katkı sağlar
✅ Şeffaf ve üretime dayalıdır
✅ Getiri potansiyeli değişkendir ama adildir
Sonuç
Kâr payı sistemi, etik ve üretime dayalı bir finans modeli olarak hem bireylerin hem kurumların ilgisini çekmeye devam ediyor. Paranıza değer katarken inançlarınıza da uygun bir tercih yapmak istiyorsanız, kâr payı sistemini derinlemesine anlamak ve bilinçli yatırımlar yapmak önemlidir.
