Katılım Bankacılığı Nedir? Faizsiz Finansın Yeni Yüzü
Katılım bankacılığı, faiz yerine kâr-zarar ortaklığı sunan, etik temellere dayalı alternatif bir bankacılık sistemidir. İcare, murabaha ve müşaraka gibi modellerle çalışır. Kira sözleşmeleri bu sistemin merkezinde yer alır ve finansman ihtiyacını karşılamanın faizsiz yollarını sunar.
Salih Tuğ
Site yöneticisi ve içerik editörü
Geleneksel bankacılık sisteminin alternatifi olarak son yıllarda daha sık duyduğumuz bir kavram var: katılım bankacılığı. Peki ama bu sistem nasıl işler? Kira sözleşmesi gibi finansal enstrümanlar burada neden önemli bir rol oynar?
🔁 Katılım Bankacılığı Nedir?
Katılım bankacılığı, İslam hukukuna uygun olarak faizsiz finansman modeli sunan bir bankacılık sistemidir. Geleneksel bankalardan farklı olarak paradan para kazanmak yerine, ticari faaliyetler yoluyla kâr elde edilir ve bu kâr müşterilerle paylaşılır. Yani klasik faiz uygulaması yoktur; yerine kâr-zarar ortaklığı vardır.
🧾 Kira Sözleşmesi (İcare) Ne İşe Yarar?
Katılım bankaları finansman sağlarken genellikle farklı sözleşme modelleri kullanır. Bunlardan biri de icare, yani kira sözleşmesidir. Örneğin, bir müşteri ev ya da araç almak istiyor. Katılım bankası bu malı satın alır ve müşteriye belirli süreyle kiralar. Sözleşme süresi sonunda, müşteri bu malı satın alabilir. Bu model, klasik krediden farklı olarak faiz değil kira geliri temelinde işler.
💼 Diğer Kullanılan Modeller:
Murabaha (Vadeli Satış): Banka malı satın alır, üzerine kâr koyarak müşteriye satar. Faiz değil, malın üzerine konan sabit kâr vardır.
Mudaraba (Emek-sermaye ortaklığı): Banka sermaye sağlar, müşteri emeğiyle iş yapar. Kâr paylaşılır, zarar bankaya aittir.
Müşaraka (Kâr-zarar ortaklığı): Her iki taraf da sermaye koyar, kâr/zarar paylaşılır.
🧠 Katılım Bankacılığı Neden Tercih Ediliyor?
Faiz hassasiyeti olanlar için ideal.
Gerçek ekonomik faaliyetlere dayanır.
Şeffaf, etik ve paylaşımcı bir sistemdir.
Riskin paylaşılması prensibiyle çalışır.
⚖️ Katılım Bankacılığı ve Etik Finans
Bu sistem sadece dini hassasiyetler için değil, sürdürülebilir ve adil bir ekonomi isteyen herkes için önemli bir alternatif olabilir. Zira burada kazanç sadece finansal değil, toplumsal güvene dayalıdır.
